Παρασκευή 30 Δεκεμβρίου 2011

Ποιος πρότεινε την παραχώρηση του Καραγάτς (το 1923) ;


 Το παρακάτω έγγραφο αποτελεί τεκμήριο- απόδειξη του ποιός πρότεινε, και γιατί, την παραχώρηση του τριγώνου του Καραγάτς στους Τούρκους :

173/39                                                                                                
Αριθ. 4639              Αθήναι τη 17 Μαΐου 1923. - ωρ. 22.15.-
ΕΛΛΗΝΙΚΗΝ ΑΠΟΣΤΟΛΗΝ
Λωζάννην

Απολύτως απόρρητον.

'Υμέτερον 1315 ανεκοίνωσα Αρχηγώ επαναστάσεως, Υπουργικώ Συμβουλίω και Αρχηγώ στρατού.       
      Πάντες συνεφώνησαν με γνώμην Κυρίου Βενιζέλου αφ΄ού ούκ είναι άλλως γενέσθαι. Παρακαλούσι μόνον ομοθύμως ως πρώτον αντάλλαγμα προτείνητε τρίγωνον ποταμών ΄Αρδα και Μαρίτσα και μόνον εν εσχάτη ανάγκη προσφέρητε πόλιν Καραγάτς.
Εθεωρήσαμεν αναγκαίον ομοθύμως χάριν εξακολουθήσεως συνεργασίας μετά κυρίου Βενιζέλου προβώμεν εις Θυσίαν ταύτην θίγουσαν εθνικήν ψυχήν και μειούσαν εν μέρει έργον και γόητρον επαναστάσεως και διότι πιστεύομεν μάλλον εις την πιθανότητα ότι Τούρκοι δεν θέλουσιν αποδεχθή προτάσεις ταύτας.
Προβαίνοντες εις θυσίας αυτάς ελπίζομεν ότι θέλομεν αποχτήσει ευμένειαν ή τουλάχιστον ουδετερότητα Μ. Δυνάμεων και ιδίως Γαλλίας και Αγγλίας εν η περιπτώσει προτάσεις αύται δέν γίνωσιν αποδεκταί παρά Τούρκων.
Περιττόν να προσθέσω ότι θυσίαι αύται θέλουσι τύχη ολιγωτέρας αποδοκιμασίας κοινής γνώ­μης μόνον εν η περιπτώσει επιτυγχάνεται εντός ελαχίστου χρόνου σύναψις ειρήνης ή λύσις εκρεμότητος. 
Δια τούτο Υπουργικόν Συμβούλιον φρονεί ότι δια προτάσεως Κυρίου Βενιζέλου επιζητείται κυρίως η παραίτησις εκ μέρους των Τούρκων πάσης αποζημιώσεως όχι δε και η επαναφορά υπό τον ένα ή άλλον τύπον της συμμαχικής προτάσεως της αναγραφείσης εις το άρθρον 60 του σχεδίου της συνθήκης ήτις καίτοι προνοούσα περί διαιτησίας θα παρέτεινε πράγματι εκκρεμότητα δίνουσα Τούρκοις ευκαιρίαν να προκαλέσωσι ρήξιν μετά Ελλάδος ότε κρίνωσι τού­το πρόσφορον αυτοίς.
ΓΟΝΑΤΑΣ

Τρίτη 20 Δεκεμβρίου 2011

Ιερός Ναός Αγίων Δώδεκα Αποστόλων του Κιρισχανά Αδριανουπόλεως

Σφραγίδα άρτου του δευτέρου μισού του 19ου αι (1850-1900)

 Ανάγλυφη παράσταση της Συνάξεως των Δώδεκα Αποστόλων με λεπτομέρειες στις μορφές και τα ιμάτιά τους. Ανάμεσά τους απεικονίζεται ανάγλυφα η Εκκλησία του Χριστού ως μικρός ναός, που πιθανώς είναι μινιατούρα του ναού των Δώδεκα Αποστόλων Αδριανουπόλεως.
 Περιμετρικά υπάρχει η ανάγλυφη επιγραφή: "Η ΑΓΙΑ ΕΚΛΗΣΙΑ ΤΟΝ ΑΓΙΟΝ ΑΠΟΣΤΟΛΟΝ ΤΟΝ ΠΡΟΤΟΚΟΡΙΦΕΟΝ".

Δευτέρα 19 Δεκεμβρίου 2011

Η Αδριανούπολη το 1888

       Τον Ιανουάριο του 1888 και στην Εφημερίδα των Παίδων δημοσιεύεται το παρακάτω μικρό αφιέρωμα για την Αδριανούπολη:

Τρίτη 13 Δεκεμβρίου 2011

Αδριανούπολη:Ο Μητροπολιτικός Ιερός ναός

 
       O Αδριανουπολίτης Άγιος Κύριλλος (ο Στ΄και Πατριάρχης Κων/λεως) γράφει το 1815: "Η Αδριανούπολις έχει εκτός των κεκαυμένων, δέκα εκκλησίας, όπου λειτουργούνται αδιακόπως, εν αις η της Μητροπόλεως επ΄ ονόματι της Κοιμήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου είναι η μείζων απασών και ωραιοτέρα, είναι οικοδομή αυτής δρομική τρισυπόστατος, φωτεινή, υψηλή, και όλη εζωγραφισμένη, πολλά μεγάλη και ευπρεπεστάτη εις τρόπον όπου δεν ευρίσκεται εις όλην την επικράτειαν μεταξύ των παλαιών εκκλησιών ωραιοτέρα εκκλησία". 
Ο μητροπολιτικός ναός της Αδριανούπολης, αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου, βρισκόταν σε επαφή με το βόρειο τείχος του κάστρου, της πόλης.

Πρόκειται για μεγαλόπρεπη βασιλική με νάρθηκα χωρίς τρούλο, που εκτός από τους τοίχους τη στήριζαν εσωτερικά και δυο σειρές (σύνολο 12) κολώνες με βυζαντινά κιονόκρανα του 11ου αι.
Χτίστηκε «από θεμελίων» το 1704, επί Μητροπολίτου Αθανασίου του Κρητός (1692-1709), στη βόρεια  πλευρά της πόλης. 
Η αγιογράφηση του ναού ολοκληρώθηκε το 1728 με δαπάνη του τότε Μητροπολίτη Αθανασίου του Αδριανουπολίτη (1709-1739).
Στο νάρθηκα εικονογραφήθηκε η Δευτέρα Παρουσία και οι επτά οικουμενικές σύνοδοι, ενώ σε ένα μέρος του καθολικού ο Μυστικός Δείπνος με τους μαθητές σε ανάκλιντρα.
Επισκέπτης του ναού το 1902 γράφει ότι ήταν «λόγου ξιος δι τν σωτερικν ατο μεγαλοπρέπειαν, κα τν πλουσίαν ξυλογλυπτικν διακόσμησιν το εκονοστασίου, το Δεσποτικο, το μβωνος, το προσκυνηταρίου κα τν στρακογραμμένων ναλογίων».
Στην αυλή δε του ναού υπήρχαν μάρμαρα «ποκομιζόμενα ν τ αλ τς Μητροπόλεως κ τν κατεδαφιζομένων κάστοτε βυζαντινν φρουρίων κα τέρων παλαιν οκων».
       Τέλος λίγο πριν το Ιερό Βήμα και από τη Ν.Α πλευρά υπήρχε ένα μικρό δωμάτιο, του οποίου η πόρτα ήταν χαμηλή, σιδερένια, κλειδωμένη και άφαντη πίσω από μεγάλες εικόνες. Σ’ αυτό το δωματιάκι φυλάσσονταν παλιά έγγραφα και λογαριασμοί των εκκλησιών, καθώς και ιερά άμφια Πατριαρχών και Μητροπολιτών. Σε ειδική δε κρύπτη φυλάσσονταν τα ιερά λείψανα των Αδριανουπολιτών μαρτύρων Κυρίλλου και Μαυρουδή.
Ήταν πολύ δύσκολο να εισέλθει κανείς στο δωμάτιο αυτό, διότι την πόρτα του την άνοιγαν δύο κλειδιά, απ’ τα οποία το ένα είχε ο Ταμίας της Επιτροπής της Μητρόπολης και το άλλο η Συντεχνία των Παντοπωλών κι έπρεπε να βρεθούν μαζί τα δύο πρόσωπα για να ανοιχθεί η πόρτα.



     

Δευτέρα 12 Δεκεμβρίου 2011

Αδριανούπολη: Ο νάρθηκας του Ι.Ν. της Μητρόπολης


Ο Ιερός ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου ήταν μία μεγαλόπρεπη βασιλική, που διέθετε και νάρθηκα.


Η είσοδος γινόταν και από την αριστερή νότια πλευρά του νάρθηκα (η βόρεια πλευρά εφάπτονταν ή ήταν μέρος του αρχαίων τειχών της Αδριανούπολης, όπου υπάρχει και είσοδος στο χώρο), ακολουθώντας μοναστηριακό αρχιτεκτονικό τυπικό.
Κατόπιν με κεντρική είσοδο (που είχε περιφερειακή σκαλιστή μαρμαροθέτηση και καταπέτασμα που πιανόταν από το πάνω μέρος) και με δύο άλλες (δεξιά-αριστερά) πόρτες ξύλινες συνδεόταν ο νάρθηκας με τον κυρίως ναό.
Από γραπτές μαρτυρίες και φωτογραφίες γνωρίζουμε ότι στον νάρθηκα είχαν εικονιστεί με αγιογραφίες η Δευτέρα Παρουσία, καθώς και ωραιότατες παραστάσεις των επτά Οικουμενικών συνόδων (η εικονογράφηση του ναού ολοκληρώθηκε το 1728). 

Παρακάτω παρουσιάζουμε δύο από αυτές τις παραστάσεις:

 Στην πρώτη παράσταση, που υπομνηματίζεται με την επιγραφή « π βασιλέως Μαρκιανο ν Χαλκηδόνι γία κ οκουμενικ Δ΄ Σύνοδος τν ΧΛ Θεοφόρων Πατέρων κατ Διοσκόρου το Μονοφυσίτου», εικονίζεται η Δ΄ Οικουμενική Σύνοδος που συγκλήθηκε το 451. Η σύνθεση αποτελεί τυπική παράσταση συνόδου, από αυτές που απαντούν συχνά στη βυζαντινή τέχνη. Το σύνολό της φαίνεται ότι βασίστηκε σε εικόνα του Μιχαήλ Δαμασκηνού με την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο, η οποία φιλοτεχνήθηκε το 1594 και σήμερα φυλάσσεται στο Μουσείο Ηρακλείου.
                         
 Στη δεύτερη παράσταση εικονίζεται η Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδος, η οποία συγκλήθηκε το 878. Υπάρχει δε η επιγραφή: « π Κωνσταντίνου κα Ερήνης ν Νικαί τ Δεύτερον συνελθοσα οκουμενικ βδόμη Σύνοδος κατ τν δυσεβν εκονομάχων». Και αυτή η σύνθεση παρουσιάζει σημαντικές ομοιότητες, όσον αφορά στη δομή και σε επιμέρους στοιχεία, με την προαναφερθείσα εικόνα του Δαμασκηνού.
Τέλος από την δεύτερη φωτογραφία – κάτω μέρος -  βγάζουμε το συμπέρασμα ότι ο νάρθηκας είχε και στασίδια ή πάγκο χτιστό, με ξύλινη πλάτη.


Τετάρτη 7 Δεκεμβρίου 2011

Αδριανούπολη: Το «κουβούκλιο» και τα «δίπτυχα» του Ι.Ν της Μητρόπολης




Το «κουβούκλιο» βρισκόταν στα αριστερά του κυρίως ναού και πριν τα  στασίδια των ιεροψαλτών.
Το «κουβούκλιο», με κανδήλα έμπροσθεν, κάλυπτε:  α. ένα δεύτερο προσκυνητάρι με κανδήλα, β. δύο στασίδια επισήμων και γ. τα «δίπτυχα» καταγραφής των Επισκόπων Αδριανουπόλεως – από ιδρύσεως της Μητροπόλεως.
Μια πιο κοντινή ματιά μάς αποκαλύπτει ότι τα «δίπτυχα» βρίσκονταν πάνω ακριβώς από τα δύο στασίδια των επισήμων.
Δεν μας είναι γνωστό από τι υλικό ήταν κατασκευασμένα και υποθέτουμε ότι ήταν από ξύλο, καθώς έχουμε την πληροφόριση ότι ο Ιερός ναός της Μητροπόλεως  προκαλούσε (το 1902) ιδιαίτερη εντύπωση «διὰ τὴν σωτερικήν αὐτοῦ μεγαλοπρέπειαν καὶ τὴν πλουσίαν ξυλογλυπτικὴν διακόσμησιν τοῦ εἰκονοστασίου, τοῦ Δεσποτικοῦ, τοῦ ἄμβωνος, τοῦ προσκυνηταρίου καὶ τῶν ὀστρακογραμμένων ἀναλογίων».

Τρίτη 6 Δεκεμβρίου 2011

Αδριανούπολη: Δεξαμενή Μητροπόλεως



   Δυτικά του καμπαναριού υπήρχε δίχωρη δεξαμενή, στην οποία εξέτρεφαν ψάρια του ποταμού, τα οποία πρόσφεραν ψαράδες της περιοχής. 
  Σύμφωνα με τον Ν.Νικολαΐδη τα ψάρια σε δύσκολους καιρούς πωλούνταν κι απέφεραν κάποιο έσοδο για την εκκλησία.
  Η δεξαμενή ήταν υπερυψωμένη και νότια εφάπτονταν του περιβόλου της Μητροπόλεως.



Δευτέρα 5 Δεκεμβρίου 2011

Αδριανούπολη: Καμπαναριό Μητροπόλεως


        
      










     Στο νότιο τμήμα του περιβόλου της ιεράς Μητροπόλεως Αδριανουπόλεως ορθώνονταν το τριώροφο καμπαναριό της. Όλο το οικοδόμημα, όπως φαίνεται από τη φωτογραφία, στηρίζεται - από την εσωτερική πλευρά- σε δύο κολώνες στις οποίες υπάρχουν στερεωμένοι δύο φανοί. Στο σημείο αυτό, και κάτω από το καμπαναριό, υπήρχε προφανώς και η νότια είσοδος στο μητροπολιτικό χώρο.

      Σε όλους τους ορόφους είναι ευδιάκριτα κοντάρια με σημαίες. Οι δύο πρώτοι όροφοι είναι τετράγωνοι και ο τρίτος κυλινδρικός με 8 ανοίγματα-παράθυρα γύρω. Ο  πρώτος όροφος διαθέτει επίσης 8 παράθυρα, ενώ ο μεσαίος έχει 4. Στο μεσαίο όροφο είχε μια καμπάνα κανονικού μεγέθους, ενώ στον πάνω όροφο υπήρχε μια ρώσικη μεγάλη, που χρησιμοποιούνταν σε εξαιρετικές μόνο περιστάσεις. 
    Αξιοσημείωτο είναι ότι το καμπαναριό δε διαθέτει σταυρό.
    Κτίσθηκε μετά το ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1878, αφού από τότε επιτράπηκε η οικοδόμηση καμπαναριών.
   Τέλος το καμπαναριό κατεδαφίστηκε μαζί με το σύνολο των κτιρίων της Μητρόπολης γύρω στο 1940.






Παρασκευή 2 Δεκεμβρίου 2011

Αδριανούπολις και η γύρω περιοχή το 1815

Αδριανούπολις και η γύρω περιοχή το 1815
(Περιήγηση απ΄τον Αδριανουπολίτη Άγιο Πατριάρχη Κύριλλο Στ΄)

                      
Ο Αδριανουπολίτης Άγιος Κύριλλος (Κων/νος Σερπετζόγλου), Μητροπολίτης Ικονίου -1803-, Αδριανουπόλεως -1810-, και μετέπειτα -1813- Οικουμενικός Πατριάρχης, στο βιβλίο του με τίτλο Ιστορική περιγραφή (εκτυπώθηκε το 1815 στην Κωνσταντινούπολη) του προεκδοθέντος χωρογραφικού πίνακος του Ικονίου (εκτυπώθηκε το 1812 στη Βιέννη με επιστασία του Ανθίμου Γαζή) περιλαμβάνει πολυτιμότατη περιγραφή της ευρύτερης περιοχής Αδριανούπολης, μα και της ιδίας, η οποία παρατίθεται παρακάτω:
 « Η Αδριανούπολις εκαλείτο το πάλαι Ορεστιάς, από Ορέστου του υιού του Αγαμέμνονος, έπειτα κτισθείσα και αυξηθείσα υπό του αυτοκράτορος των Ρωμαίων Αδριανού Αιλίου γαβρού του Τραϊανού, ωνομάσθη Αδριανούπολις και Αιλία ΄κείται εν τω μέσω σχεδόν της Ρωμανίας (Ρούμελι κοινώς, ο εστί γη των Ρωμαίων) εικοσιτέσσαρας ώρας αφισαμένη από τε του Ευξείνου πόντου, από της μεσογείου θαλάσσης, και από της Προποντίδος ΄παράκειται εις την σύρροιαν του Έβρου (Μαρίτζας), του Τάξου (Τούντζας) και της Άρτας (Αρτίσκου) των ποταμών. Αφίσταται της Κωνσταντινουπόλεως προς δυσμάς ώρας τεσσαράκοντα τέσσαρας, της Φιλιππουπόλεως προς Ανατολάς ώρας τριάκοντα δύο ’ εις το από της Κωνσταντινουπόλεως έως της Αδριανού διάστημα, παρεμπίπτουσι κωμοπόλεις και πολίχνια ταύτα,  ο Μικρός Τσεκμετζές, το Μικρό Ζεύγμα λεγόμενον, όπου γίνεται κόλπος θαλάσσιος, εις ον εισβάλλει ο Ρήγιος λεγόμενος ποταμός ΄ ο Μέγας Τσεκμετζές, το Μέγα Ζεύγμα λεγόμενον, όπου είναι άλλος μείζων κόλπος θαλάσσιος, εις ον εισρέει ο Αθύρας ποταμός. Απέναντι Τσεκμετζέ εις το παραθαλάσσιον επάνω εις μίαν ακτήν είναι χώρα Καλικράτεια λεγομένη, και εις το μεσόγειον εις την άκραν της λίμνης είναι αι Μέτραι (επισκοπή) και ανώτερα άλλα δύο χωρία, δύο ώρας έμπροσθεν εις το παραθαλάσσιον είναι κόμη μικρά Κέμ Μπουργάζι και έτι δύο ώρας είναι χώρα μεγάλη κατοικουμένη υπό Χριστιανών Επιβάται λεγομένη. Έπειτα δύο ώρας είναι η Συλήβρια Ευδοξιούπολις τοπάλαι κωμόπολις, μετρία εις το παραθαλάσσιον της Προποντίδας, είτα είναι εις το μεσόγειον χωρίον τούρκικον λεγόμενον Κινικλί, και εφεξής έπεται η κωμόπολις Τυρουλώη, κοινώς Τζορλού, αρκετά μεγάλη, πλήθος αμπέλων έχουσα περί εαυτήν. Είτα κατά το μέσον της οδού πλαγίως ωσεί λίθου βολήν, είναι πολίχνιον τούρκικον ονομαζόμενον Καριστηράν, με ξενοδοχείον μολυβδοσκέπαστον΄ έπειτα είναι το Λουλέ Μπουργάζι, λεγόμενον, δια τους εν αυτώ δουλευομένους χρυσούς λουλέδες Αρκαδιούπολις τοπάλαι ονομαζόμενον, κωμόπολις μετρία, έχει και εν μικρόν φρούριον. Τέσσαρας ώρας έμπροσθεν είναι το Μπαμπά Εσκί και πέντε ώρας έτι πολύχνιον Χαυσά λεγόμενον και άλλαι πέντε ώραι μένουσι έως Αδριανού.
Η έκτασις αύτη όλη ως επί το πλείστον είναι πεδινή έχουσα κατά μέρος ανάντεις τύπους και κατάντεις ως ράχεις τινάς, μη αρμόζοντος όλους εις αυτάς του βουνού ονόματος΄ ευρίσκονται εν τω μέσω και ρύακες και χείμαρροι πολλοί οίτινες εν χειμώνι πλημμυρούντες  μίαν και δύο ημέρας πολλάκις, κωλύουσι την διάβασιν των οδιτών. Ο επισημότερος τούτων είναι ο Αγριάνης ποταμός, Έργενα κοινώς, όστις ρέει μεταξύ Τζορλούς και Μπουργαζίου και δια πετρίνης γεφύρας διοδεύεται.
Είναι περί την Αδριανού πολίσματα και κωμοπόλεις διάφορα, το Διδυμότειχον εξ ώρας προς μεσημβρίαν, επί λόφου τινός ιδρυμένον με οχυρώτατον φρούριον, ου μακράν του Έβρου ποταμού, παραρρέει δε αυτώ ο Κιζίλ  Δελί ποταμός και εισβάλει εις τον Έβρον. Ένδεκα ώρας προς βορειοανατολικόν αυτής κείται κωμόπολις λεγομένην Τεσσαράκοντα Εκκλησίαι καίτοι μηδεμίαν έχουσα, Καρποδαίμων τοπάλαι επιφημιζομένη, ατείχιστος παντελώς. Εις την αριστεράν όχθη του Έβρου ολίγον ανωτέρω ωσεί δύο ώρας είναι πόλισμα Ουζούν Κιοπρού λεγόμενον, ήτοι Μακρά Γέφυρα με εκατόν ογδοήκοντα καμάρας, υφ΄ην ρέει ο ανωτέρω ρηθείς Αγριάνης ποταμός, αφίσταται δε αύτη οκτώ ώρας από Αδριανού.
         Προς δυσμάς εξ ώρας είναι πόλισμα Μουσταφά Πασά λεγόμενον, εις την αριστεράν όχθην της Μαρίτζας. Δέκα ώρας μακράν επάνω εις την αριστεράν  όχθην του Τάξου ποταμού (Τούντζας) είναι μέτριον πόλισμα Ιαννούπολις και κοινώς Γιάμπολι λεγόμενον. Εξ ώρας εκείθεν προς δυσμάς είναι κωμόπολις Μεγάλη Σιλίμνος λεγομένη, εις τας υπωρείας σχεδόν του Αίμου (Κοτζά Μπαλκάνι τουρκιστί) εν επιπέδω τόπω, περιρρεομένη από τους  εκ των υπερκειμένων αυτή ορέων καταρρέοντας χειμάρρους και ρύακας, όπου δουλεύονται διάφορα μάλινα υφαντά, αμπάδες, δηλαδή, κάπαις, τσιφτίκια δια σκεπάσματα, ωραία πράγματα. Η κωμόπολις αύτη είναι ωραία και πλήθουσα παντοίου είδους εδωδίμων και πολλών οπωρών, περί εαυτάς αυτή τε και η Γιάμπολις έχει και άθροισα χωρίων ουκ ευαρίθμων, αυτή η Σιλίμνος είναι το έσχατον τέρμα της επαρχίας Αδριανουπόλεως προς δυσμάς, καθώς και το αρκτικόν αυτής προς ανατολάς, είναι το Λουλέ Μπουργάζι. Η απόστασις αυτών απ΄αλλήλων είναι ωρών τριάκοντα οκτώ, τα δε λοιπά χωρία του καζά της Αδριανού, μετρούνται υπέρ τα τριακοσία οθωμανικά και Βουλγάρικα, εν οις ολιγάριθμα και Ρωμαϊκά, ομιλούντα την καθ΄ημάς κοινήν καθωμιλημένην των Γραικών γλώσσαν.
Είπωμεν δε τινά και ιδίως περί της Αδριανού αύτη εστίν ωραία πόλις, δευτέρα μετά την Κωνσταντινούπολιν μετρουμένη και κατά την ωραιότητα και κατά το μέγεθος, έχει πλήθος ανθρώπων, οικητόρων περίπου εκατόν και είκοσι χιλιάδες. Οι οικήτορες αυτής είναι Χριστιανοί Ρωμαίοι πέντε χιλιάδες οσπήτια, Αρμένιοι και Εβραίοι ομού έως χίλια οσπήτια, το δε λοιπό πλήθος όλοι Οθωμανοί, και ολίγιστοι έποικοι Φράγγοι Ευρωπαίοι πραγματευταί.
Η θέσις της πόλεως είναι εν επιπέδω ευρυάγυιος δια τας φορτηγούς άμαξας, έχει κήπους περί αυτήν λαχανηφόρους και καρποφόρους, αμπέλους πανταχόθεν πολλάς, και τοποθεσίας  τερπνοτάτας εις τας όχθας των παραρρεόντων ποταμών, έχει γεφύρας επ΄αυτοίς λιθίνας αξιολόγους, οικοδομάς μεγαλοπρεπείς των Τούρκων, ωσεί  τζάμια, χάνια, αγοράς, όλα μολυβδοσκέπαστα, όπου, ερίζουσι και αμιλλώνται σχεδόν με τας οικοδομάς της Κωνσταντινουπόλεως και εις την ωραιότητα και εις την αρχιτεκτονικήν.
 Έχει περίβολον κάστρου εν τω μέσω με πύλας σιδηράς οκτώ, κλειομένας την νύκτα, εκτός του κάστρου δε είναι όλα  προάστεια ευρυχωρότατα, οικίαι καλαί και μεγάλαι, φόροι, αγοραί και άλλαι οικοδομαί, αίτινες δεικνύουσι το μέγεθος και την καλλονήν της πόλεως.
Προς βόρειον της πόλεως είναι παλάτιον βασιλικόν, εις την όχθην του Τάξου ποταμού, με λαμπράς οικοδομάς, πλην σεσαθρωμένας και με απέραντον ευρυχωρίαν, και άλλα διάφορα αρχεία και πρυτανεία εις διάφορα μέρη της πόλεως, καθ΄ότι οι πάλοι Βασιλείς των Οθωμανών εις επί το πλείστον εις  αυτήν, ως τερπνοτέραν διέτριβον, ασχολούμενοι εις πολέμους και εν κυνηγεσίας  τα πολλά, ων μάλιστα ευπορεί ο τόπος.
Εις τους ποταμούς αυτής ευγαίνουν οψάρια κάλλιστα και πολλά, λάβρακες, στούκαι, σώμοι (γουλιανοί), σαζάνια, μιρσίνια (τζίγαις κοινώς) και άλλα διάφορα είδη μικρά και εγχέλεις σπανίως. Όρη και βουνά επίσημα δεν έχει, παρά χαμόβουνα τινά και ράχεις, προς ανατολάς έως δύο ώρας από το μέρος της Κωνσταντινουπόλεως είναι τοιούτοι και λέγονται κοινώς Καρά Μπαΐρι, είναι και πλησίον απ΄ανατολών και δυσμών αυτής ωσεί ημίσειαν ώραν απέχοντες δύο λόφοι ων  ο μεν προς ανατολάς κείμενος λέγεται Μπουτζούκ Τεπές, ο δε προς δυσμάς Χιδιρλίκ Τεπεσί.
Έχει εκτός των κεκαυμένων, δέκα εκκλησίας, όπου λειτουργούνται αδιακόπως, εν αις η της Μητροπόλεως επ΄ονόματι της κοιμήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου είναι η μείζων απασών και ωραιοτέρα, είναι οικοδομή αυτής δρομική τρισυπόστατος, φωτεινή, υψηλή, και όλη εζωγραφισμένη, πλλά μεγάλη και ευπρεπεστάτη εις τρόπον όπου δεν ευρίσκεται εις όλην την επικράτειαν μεταξύ των παλαιών εκκλησιών ωραιοτέρα εκκλησία.
Οι παραρρέοντες τρεις ποταμοί, δινούμενοι και περιειλούμενοι εις τα πέριξ την Αδριανού μέρη, σχηματίζουσι διαφόρους νήσους, εν αις ευρίσκονται τοποθεσίαι τερπαί και άρουαι εύφοροι και κήποι καρποφόροι και χωρία πολλά εν οις τα πρώτα φέρει το Καραγάτζι χωρίον κείμενον εις την σύρροιαν του Έβρου και Αρτίσκου των ποταμών, ωσοί τρία τέταρτα απέχον της Αδριανού προς δύσιν. Έχει ύδατα κάλιστα από φλεβών δι΄υπονόμων ερχόμενα του Αρτίσκου ποταμού εν ω ευρίσκονται και ψήγματα ως λέγουσι χρυσού και είναι το ύδωρ αυτού ελαφρόν και υγιεινόν, ο αήρ αυτού εύκρατος και υγιεινός, έχει κήπους και αμπέλους, και άλλας διατριβάς ωραίας, όθεν και εν θέρει εν εκείνω ποιούσι την οίκησιν τόσον οι ξένοι ευρωπαίοι, όσον και άλλοι ευπατρίδαι διαφόρου γένους.»




Τετάρτη 30 Νοεμβρίου 2011

5ο Συνέδριο ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ στη Νέα Ιωνία Αττικής


5ο Συμπόσιο (26-27-28/11/2011) του Κέντρου Σπουδής και Ανάδειξης του Μικρασιατικού πολιτισμού - ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ

« Η συμβολή των προσφύγων στην Πολιτική, Πολιτιστική & Οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας».



Το Ερευνητικό Κέντρο «Αδριανούπολις» της Νέας Ορεστιάδας συμμετείχε με τρεις εκπροσώπους-εισηγητές. Ο Γεώργιος Ρυζιώτης ανέπτυξε το θέμα «Αδριανούπολη - Ορεστιάδα: η διπλή προσφυγιά», ο Δημήτριος Κιηγμάς το θέμα «Θράκη: προσφυγική ζωή και δημιουργία» και ο Θεοφάνης Μαλκίδης το θέμα «Η (πολιτική) πορεία και διαδρομή των προσφύγων στην Ελλάδα».
Η παρουσία και των τριών μελών όπως και ομιλίες τους έκαναν αίσθηση και κέρδισαν ευμενή σχόλια. Μέσα και από τις τρεις τοποθετήσεις αναδείχθηκε η αξία του θρακικού ελληνισμού και η προσφορά του διαχρονικά. Ταυτόχρονα εκφράστηκε ένας προβληματισμός για τη σημερινή περιθωριοποίηση της περιοχής.
          Στη  διάρκεια των τριών ημερών έγιναν κι άλλες ομιλίες με πολλά σημαντικά θέματα που αφορούσαν τους Καππαδόκες, τους Ποντίους και τους Μικρασιάτες πρόσφυγες γενικότερα και φωτίστηκαν πτυχές της παρουσίας και προσφοράς τους  στο ελληνικό κράτος σε τομείς όπως το ελληνικό κοινοβούλιο, η υγεία, η λογοτεχνία.
          Θερμά συγχαρητήρια αξίζουν στους διοργανωτές, διότι εν μέσω μιας περιόδου κρίσεως οικονομικής, αλλά και πολιτιστικής, επιμένουν να αναδεικνύουν την αξία της ιστορικής μνήμης και των βασικών αρχών του ελληνικού πολιτισμού. 


Τρίτη 22 Νοεμβρίου 2011

Αδριανούπολη: Όψεις του εσωτερικού του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού "Κοιμήσεως της Θεοτόκου" Αδριανουπόλεως - Αριστερή πλευρά -



Από αριστερά προς δεξιά εικονίζονται: 1) αναλόγιο με μεγάλο σταυρό, 2) προσκυνητάρι με κανδήλα, 3) ξυλόγλυπτος άμβωνας κι από κάτω δύο στασίδια, 4) τεράστιο κουβούκλιο - με κανδήλα -, που σκεπάζει: α. ένα δεύτερο προσκυνητάρι με κανδήλα , β. δύο στασίδια επισήμων και γ. τα δίπτυχα καταγραφής των Επισκόπων Αδριανουπόλεως – από ιδρύσεως της Μητροπόλεως, με κανδήλα έμπροσθεν, 4) δύο στασίδια και 5) το τριθέσιο στασίδι των αριστερών ιεροψαλτών με αναλόγιο σκαλιστό με φίλντισι  και ελεφαντόδοντο.
Μπροστά από όλα υπάρχει μια σειρά από τέσσερα μεγάλα κηροπήγια κι από πίσω τους σειρά από 6 κίονες με κιονόκρανα κορινθιακού ρυθμού.



Σάββατο 19 Νοεμβρίου 2011

Νέα Ορεστιάδα. Γερμανική κατοχή

Νέα Ορεστιάδα.Γερμανική κατοχή (1)


Λίγο πριν αναχωρήσουν οι Γερμανοί, η Σβάστιγκα (Γερμανική σημαία) κυμάτιζε ακόμη στην μικρή ταράτσα της κεραμοσκεπής του 1ου Δημοτικού σχολείου (παλιό κτίριο). Αυτήν αποφάσισε να κατεβάσει ο Εμμανουηλίδης Γεώργιος, φτωχός εργάτης, αψηφώντας τον κίνδυνο. Στην προσπάθειά του να κατεβεί γρήγορα από το αλεξικέραυνο του κτιρίου, προκειμένου να αποφύγει τους Γερμανούς που τον πλησίαζαν, γλίστρησε και τραυματίστηκε σοβαρά στα πόδια.


Καραγάτς. Δημοσιεύματα (1)

Καραγάτς. Δημοσιεύματα (1)


Οι Τούρκοι το 1928 προτείνουν διαπραγματεύσεις, για να μας πουλήσουν το τρίγωνο Καραγάτς-Μπόσνα-Ντεμερντές. Ζητούν όμως προκαταβολικώς 500.000 στερλίνες. Ο Βενιζέλος αρνείται και προτιμά να τις χρησιμοποιήσει για στρατιωτικές δαπάνες.

Πέμπτη 17 Νοεμβρίου 2011

Αδριανούπολη. Επιγραφή (1)

Αδριανούπολη. Επιγραφή (1)

ναξ Μιχαλ Ασόνων ντως κλέος
λύτρωσιν ερε δι’ ν Κωνσταντίνου
πύργωμα τεύχει κατέναντι βαρβάρων
.μάχας πρς ατν πτόητον καθάπαξ

Το παραπάνω επίγραμμα σωζόταν έξω από τον Νάρθηκα της Ι.Μ. Αδριανουπόλεως, για να θυμίζει το εξής γεγονός:
            Ο Αυτοκράτορας Μιχαήλ Παλαιολόγος το 1265 επισκεύασε τα τείχη της Αδριανούπολης, για να την προστατεύσει από τις επιδρομές και λεηλασίες που έκαναν οι Βούλγαροι καθοδηγούμενοι από τον εξωμότη Κωνσταντίνο Τείχο και έτσι να την καταστήσει ασφαλές προπύργιο της Κωνσταντινούπλης.

Βόρεια Θράκη - Βουλγαρία (1)

 Βόρεια Θράκη - Βουλγαρία: Χάρτης της κοιλάδας των Θρακών Βασιλέων

Δευτέρα 14 Νοεμβρίου 2011

Αδριανούπολη. Πρόσφυγες. Βίντεο (1)


Βίντεο για Αδριανούπολη-Πρόσφυγες (1922)

.
* Μακρινή γενική άποψη της ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΗΣ μετά την εκκένωσή της από τον ελληνικό πληθυσμό. Οι δρόμοι έχουν ερημώσει, αλλά μια ηλικιωμένη γυναίκα στέκεται μόνη στην πόρτα του σπιτιού της αρνούμενη να το εγκαταλείψει. Σ’ ένα δρόμο διακρίνεται άνδρας με όπλο, ο οποίος περιπολεί. 
* Αγρότες πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη μεταφέρουν τα υπάρχοντά τους με καμήλες, κάρα και βοϊδάμαξες. Τα καραβάνια προχωρούν με δυσκολία στους αγροτικούς δρόμους. Σε μια στιγμή ανάπαυλας μια ομάδα προσφύγων γευματίζει στο ύπαιθρο καθισμένη κυκλικά στο έδαφος γύρω από ένα ταψί. Ο φακός καταγράφει τα βασανισμένα πρόσωπα των ανθρώπων. Φορτηγό τρένο μεταφέρει καρβέλια ψωμί. Άλλα τρένα, γεμάτα πρόσφυγες στις σκεπές των βαγονιών, περνούν από περιοχή όπου έχει στηθεί μεγάλος καταυλισμός με κωνικές σκηνές.