Ο Γρηγόριος (1785περίπου-1860) είναι ο μικρός αδελφός του Αγίου Θεοδώρου του Βυζαντίου και προστάτου της Μυτηλήνης.
Έγινε Αρχιδιάκονος στην Αδριανούπολη (1813-1818) από τον Άγιο Κύριλλο, που ήταν Μητροπολίτης εκεί. Κατόπιν έγινε Μητροπολίτης Τιβεριουπόλεως ή Στρουμνίτσης (1818-1830), επί Πατριαρχίας Κυρίλλου και τέλος Μητροπολίτης Αδριανουπόλεως για δέκα χρόνια (1830-1840).
Ο Γρηγόριος, γινόμενος Μητροπολίτης Αδριανουπόλεως το 1830, χρηματοδότησε την επανέκδοση της «Ακολουθίας των Αγίων πεντεκαίδεκα Ιερομαρτύρων των επί Ιουλιανού του Παραβάτου μαρτυρησάντων εν Τιβεριουπόλει τη κοινώς καλουμένη Στρουμνίτζη» του 1741, αφού συμπεριέλαβε στο β’ μέρος και εργίδια του πολυτάλαντου Πατριάρχη Κυρίλλου του Στ΄, που τόσο τιμούσε κι αγαπούσε.
1741 - πρώτη έκδοση |
1830 - δεύτερη έκδοση |
Με την έκδοση αυτή, που διανεμόταν δωρεάν, ο Γρηγόριος εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του προς τον αείμνηστο Πατριάρχη, αλλά και τους γονείς του, που τον βοήθησαν στην ανέλιξή του και συγχρόνως τιμούσε και την εκλογή του στην Μητρόπολη Αδριανουπόλεως.
Στην έκδοση αυτή λοιπόν διασώθηκαν και οι ευχές του Αγίου Κυρίλλου μας για εγκαινιασμό σχολείου, τις οποίες σας παρουσιάζουμε :
Ευχαί επί συστήσεως νέου διδασκαλίου, είτε κοινού, είτε ελληνικού.
Ευχαί επί συστήσεως νέου διδασκαλίου, είτε κοινού, είτε ελληνικού.
Ο Θεός, ο Θεός ημών, ο τη ση εικόνι τιμήσας ημάς τους ανθρώπους, και αυτεξουσίω περιβαλών θελήματι.
Ο εν τω Ναώ εισελθών, μεσούσης της εορτής και διδάσκων τον λαόν. Θαυμαζόντων δε των λαών και λεγόντων: πόθεν ούτος γράμματα οίδε, μη μεμαθηκώς; Δαβίδ δε, δεύτε τέκνα φωτίσασθε, λέγει, ακούσατέ μου, φόβον Κυρίου διδάξω υμάς.
Ο ενοικήσας και φωτίσας τας καρδίας των εικοσιτεσσάρων πρεσβυτέρων και των δώδεκα Αποστόλων, ανυποκρίτως, δια της χάριτος του παναγίου Πνεύματος του κατελθόντως εν είδει πυρίνων γλωσσών και τα τούτων ανοίξας και ήρξαντο λαλείν ετέραις γλώσσαις τα μεγαλεία Σου.
Αυτός κύριε Ιησού Χριστέ, ο Θεός ημών εξαπόστειλον το Πνεύμα σου το Πανάγιον εις την σχολήν ταύτην. Ίδρυσον αυτήν επί την στερεάν πέτραν. Εθεμελίωσον κατά την σην θείαν εν Ευαγγελίοις φωνήν, ην ουκ άνεμος, ουχ ύδωρ, ουχ έτερόν τι καταβλάψαι. Ισχύσει και τους εν αυτή μέλλοντας οικείν και μαθητεύσαι πάσης επιβουλής του αντικειμένου ελευθέρωσον.
Τω μεν σχολάρχη και λοιποίς Διδασκάλοις, ως ποτέ τω Αρχιτέκτονι της σκηνής Βεσελεήλ, πνεύμα σοφίας, πνεύμα φωτισμού και δύναμιν λόγου παρεχόμενος επί το ορθοτομείν τον λόγον της αληθείας κατά το Σοι ευάρεστον, και εκπαιδεύειν και διδάσκειν τους υποτελούντας μαθητάς πάσαν επιστήμην και γνώσιν θείων και ανθρωπίνων πραγμάτων. Τα τε ήθη διορθού και ευχρήστους προς πάσαν πολιτικήν κοινωνίαν απεργάζεσθαι.
Τους δ’ έρωτι μαθήσεως προσερχομένους και μαθητιώντας συνέτισον, ενίσχυσον, όπως ως αγαθή γη και εύγεως άρουρα ευφυώς δεχόμενοι τα καταβαλλόμενα της παιδείας σπέρματα, αναβλαστήσωσι γενναίας εκφύσεις και συλλέξαντες ως εν αμητώ άφθονα δράγματα, τελεσφορήσωσι βρίθοντας τους καρπούς, μη μόνον εις τριάκοντα και εις εξήκοντα και εις εκατόν, αλλά και εις χιλιάδας και μυριάδας πληθυνομένους, πεπείρους τε και τελειοτάτους εις πάσαν ωφέλειαν του Χριστεπωνύμου συντελούντας πληρώματος.
Εμφύτευσον εν τοις ωσί των καρδιών αυτών τα ιερά γράμματα, α η μεγαλουργός δεξιά Σου διεχάραξεν εν πλαξί τω νομοθέτη Μωσή επί τω αποβήναι και αυτόν ένα έκαστον διδάσκαλον και προστάτην άλλων φροντιστηρίων.
Λύτρωσαι αυτούς τε και ημάς από πάσης επηρείας του διαβόλου, διατηρών άπαντας, πάσας τας ημέρας της ζωής ημών, προκόπτοντας εν πάσαις ταις εντολαίς Σου δια παντός, ότι Συ ει ο επίσκοπος των ψυχών ημών και Σοι την δόξαν αναπέμπομεν, τω Πατρί και τω Υιώ και τω αγίω Πνεύματι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.
Γ.Ρ