Κυριακή 22 Απριλίου 2012

Ομιλία του Στεφ. Καραθεοδωρή (12-1-1820) στην Αστική Σχολή Αδριανουπόλεως


Στο Λόγιο Ερμή (1820, σελ. 356-366 ) δημοσιεύθηκε η  ομιλία που έκανε, επί τη αναλήψει των καθηκόντων του (12 Ιανουαρίου 1820) ως Αρχιδάσκαλος της εν Αδριανουπόλει Σχολής, ο ανδριανουπολίτης λόγιος Στέφανος Καραθεοδωρής, ενώπιον του Πατριάρχου Κυρίλλου, του Μητροπολίτου Δωροθέου Πρώϊου, κληρικών, Δημογερόντων, Επιτρόπων της Σχολής, μαθητών αυτής και των γονέων των και άλλου κόσμου, εις το χώρον του ανακαινισθέντος κτιρίου.






































 Γ.Ρ

Eπιστολής απόσπασμα (31-1-1820) των Επιτρόπων της εν Αδριανουπόλει Σχολής


Στο Λόγιο Ερμή (1820, σ. 354-356 ) δημοσιεύεται το παρακάτω απόσπασμα επιστολής που έστειλαν οι Επίτροποι της εν Αδριανουπόλει Σχολής προς τον κ. Χατζή Βλασάκη Σταύρο, Αδριανουπολίτη εμπόρου στο Βουκουρέστι κι ο οποίος ήτο ο μεγάλος δωρητής της Αστικής Σχολής Αδριανουπόλεως (και Γυμνάσιο αργότερα), για να ενημερωθεί για τα περί της σχολής και τον διορισμό του Αδριανουπολίτη λογίου Στεφάνου Καραθεοδωρή ως Αρχιδάσκαλον της σχολής.

Απόσπασμα επιστολής 31 Ιανουαρίου 1820 των Επιτρόπων της εν Αδριανουπόλει Σχολής προς ένα επίσημον συμπολίτην των, διατρίβοντα εις Βουκουρέστιον

Η μεγάλη προθυμία των συμπολιτών μας δια την μεταρρύθμισιν του σχολείου μας είναι επιρίγραπτος∙ εν γένει όλοι εφιλοτιμήθησαν να συνεισφέρωσι τα κατά δύναμιν. Μεταξύ των λοιπών διακρίνεται ο κύριος Χατζή Βλασάκης Σταύρου έμπορος το επάγγελμα, όστις εξ οικείας προαιρέσεως αφιέρωσεν εις την σχολήν εν υποστατικόν του, εκτιμώμενον επέκεινα των γροσίων είκοσι χιλιάδων.[1] Περικλέον κοντά εις όλα, οι έγκριτοί μας επροίκισαν έτι το σχολείον και με εν εισόδημα χρονικόν περίπου γροσίων πέντε χιλιάδων, τα οποία ήτον άσπρα των Εκκλησιών, και κοινή τη γνώμη αφιερώθη το εισόδημα αυτών προς όφελος του σχολείου, του οποίου η οικοδομή ηυξήνθη έτι μ΄άλλα δύο πλησιάζοντα οσπίτια, και εκαλλωπίσθη αρκετά.
Εν γένει όλη η αναγκαία συνδρομή είχε γένει, και οι συμπολίται μας ευρίσκοντο εις λύπην απερίγραπτον, βλέποντες να χαυνώνεται η καλή των προθυμία, εξ αιτίας οπού δεν εύρισκον ένα αρχιδάσκαλον της σχολής των, τοιούτον ώστε να ημπορούν να περιμένουν από τους κόπους του αναλόγους καρπούς της προθυμίας των.
 Όντες λοιπόν εις τοιαύτην αμηχανίαν, εξαίφνης και περελπίδα ίδομεν έμπροσθέν μας τον, προ χρόνων ικανών, εν Ιταλία διατρίψαντα συμπολίτην ημών εξοχώτατον κύριον Στέφανου Καραθεοδωρή, άνδρα πολυμαθή και σεμνόν τα ήθη.
Σας αφίνομεν λοιπόν να στοχασθήτε την όσην χαράν και αγαλλίασιν έφερε εις όλην την πατρίδα η αιφνίδιος τούτου άφιξις∙ παρευθύς αρχίσαμεν να σκεπτώμεθα κατά μέρος, και κοινή μετά των προυχόντων συμπολιτών, και του σεβαστού ημών Δεσπότου περί της εισάξεώς του εις την σχολήν.
Τέλος μετά διαφόρους συσκέψεις, κοινή γνώμη, απεφασίσθη, ει δυνατόν, η αποκατάστασίς του ως αναγκαίας κι απαραίτητος, τον οποίον μετά την προσήκουσαν ικανήν συνομιλίαν ανεπείσαμεν μετά λόγου κι προθύμως εδέχθη το πρόβλημα. Και δη συνελθόντες εν τω Συνοδικώ της αγιωτάτης Μητροπόλεως μετά των εντιμοτάτων κληρικών και λοιπών προκρίτων συμπολιτών, παρόντος και του σεβαστού ημών Αρχιερέως, απεκαταστήσαμεν αυτόν ψήφω κοινή αρχιδιδάσκαλον της σχολής ημών.
Ούτω λοιπόν εις τας 12 Ιανουαρίου συνελθόντων εις την σχολήν τούτε Παναγιωτάτου Πατριάρχου συμπολίτου ημών κυρίου Κυρίλλου, και σεβαστού ημών Αρχιερέως, μετά των εντιμοτάτων κληρικών και λοιπών προκρίτων της πατρίδος, εξεφώνησεν λόγον περί παιδείας αξιόλογον[2], και την εφεξής ημέραν ήρξατο της αισίας παραδόσεως και ευμεθόδου διδασκαλίας του, όθεν εις ημάς δεν μένει άλλο ει μη μεγαλοφώνως ν΄αναβοήσωμεν προς σε, χαίρε ημέτερε συμπολίτα χαράν πνευματικήν και αγαλίασιν, διότι ηξιώθης ν΄ακούσης το προ πολλού σοι καταθύμιον, δηλονότι την καλήν έκβασιν της σχολής δια της ενθρονίσεως του σοφού διδασκάλου και εξοχωτάτου κυρίου Στεφάνου Καραθεοδωρή, και τούτου, αγθή τύχη, ημετέρου συμπολίτου. Εύχου λοιπόν μακροζωΐαν και ευζωΐαν τούτου και αγαθήν πρόοδον των νεοφώτων μαθητών.
Εκ της προσόδου της σχολής μας πληρόνονται ήδη τρεις διδάσκαλοι της Ελληνικής σχολής, και τρεις των τριων παιδαγωγικών σχολείων, άτινα εσυστήσαμεν εις τα τρία μεγαλύτερα προάστεια της πολιτείας μας, Ιλδιρίμι, Κιΐκι και Κυρισχανά.
Είθε ο οικονομήσας Κύριος τα πάντα της σχολής μας μέχρι τούδε, να ευδοκήση εις το εξής προς αύξησιν της προσόδου, δια να αυξήσωμεν περισσότερον και να πολυπλασιάσωμεν τους διδασκάλους και τα αναγκαία της σχολής.
Οι Επίτροποι της εν Αδριανουπόλει Σχολής
Μαργαρίτης  Βερόνης
Δημήτριος Ζώτου
Βασίλειος Σωτήριχος


[1] Αυτός φαίνεται είναι ο μεγαλόδωρος εκείνος Αδριανουπολίτης, του οποίου την ευεργεσίαν εκηρύξαμεν ήδη (παράβαλε Λ.Ερμήν ως ανωτέρω), αλλά το όνομα μας ήτον άγνωστον.
[2] Ο λόγος αυτός θα δημοσιευθεί εις επόμενη ανάρτηση του ΕΡ.ΚΕ.Α


 Γ.Ρ