Σάββατο 3 Μαρτίου 2012

Ο Ιερός Ναός της Μητρόπολης και ο Ι.Ν Αγίου Στεφάνου


Ο Άγιος Κύριλλος το 1815 δίδει την εξής περιγραφή « Η Αδριανούπολη έχει εκτός των κεκαυμένων, δέκα εκκλησίας, όπου λειτουργούνται αδιακόπως, εν αις η της Μητροπόλεως επ΄ονόματι της κοιμήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου είναι η μείζων απασών και ωραιοτέρα, είναι οικοδομή αυτής δρομική τρισυπόστατος, φωτεινή, υψηλή, και όλη εζωγραφισμένη, πολλά μεγάλη και ευπρεπεστάτη εις τρόπον όπου δεν ευρίσκεται εις όλην την επικράτειαν μεταξύ των παλαιών εκκλησιών ωραιοτέρα εκκλησία».
Ο Ιερός ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου ήταν λοιπόν μία μεγαλόπρεπη, τρισυπόστατη βασιλική, υψηλή και φωτεινή (διέθετε δύο σειρές παραθύρων).
Στην πάνω φωτογραφία (της τελευταίας λειτουργίας του 1922) της δυτικής κεντρικής εισόδου, παρατηρούμε τις δύο σειρές παραθύρων-πορτών  (όπου στην κάτω είναι η κεντρική είσοδος μαρμαροθετημένη γύρω, με ξύλινη διπλή πόρτα και δεξιά –αριστερά από ένα μεγάλο παράθυρο, ενώ και η πάνω σειρά έχει τρία επίσης μεγάλα παράθυρα). Όλα τα παράθυρα  διαθέτουν κιγκλίδωμα καφασωτό-τετραγώνων.
Το αυτό συνέβαινε και στην νότια πλευρά, μόνο που η πλάγια πόρτα ήταν στην δυτική άκρη της πλευράς, από την μεριά του νάρθηκα (δες φωτογραφία και περιγραφή του νάρθηκα στο ιστολόγιο).
Ακόμη παρατηρούμε το τεράστιο δέντρο, που ήταν στην δυτική πλευρά και δεξιά εμπρός από την εκκλησία.
Το κεντρικό μέρος της δίριχτης στέγης προεξείχε δημιουργώντας δεύτερη ένθετη δίριχτη σκεπή και άρα ένα τρίτο χώρο, έτσι είχε τρισυπόστατη εμφάνιση ο ναός (δες τη φωτογραφία και την περιγραφή του αύλειου χώρου της Μητρόπολης στο ιστολόγιο).

          Η δυτική πλευρά μοιάζει, σε φωτογραφία, με την αντίστοιχη του Ι.Ν του Αγίου Στεφάνου,  ο οποίος βρισκόταν πίσω από τη Μητρόπολη, όμως ο Ι.Ν Αγ. Στεφάνου είχε τις εξής διαφορές στην σκεπή: 1) πάνω από το μεσαίο παράθυρο της πρόσοψης- δυτική πλευρά υπήρχε μικρό καμπαναριό, 2) η δε σκεπή του ήταν καθαρά δίριχτη – με αρκετή κλίση στα πλάγια, δημιουργώντας  ένθετα την δεύτερη σειρά των παραθύρων της δυτικής πλευράς. Επίσης η κεντρική είσοδός του διέθετε καμπυλωτό ‘φρύδι’ πάνω. Τέλος ήταν μικρότερος σε μέγεθος και δεν είχε στις άλλες πλευρές παράθυρα.

Γ.Ρ

Αδριανούπολη: « Διεμερίσαντο τα ιμάτιά μου …» (1)

Από αυτά που υπάρχουν στο Μουσείο Μπενάκη Αθηνών


Ευαγγέλιο του 1759 (  ύψ. 0,36 μ., πλ. 0,26 μ) με ασημένιο κάλυμμα. Παρόμοια κατασκευάζονταν στα εργαστήρια της Τρανσυλβανίας τον 17ο αι. Σύμφωνα με την επιγραφή, στοίχισε διακόσια γρόσια στον μπογιατζή Χριστόδουλο, που το αφιέρωσε στην εκκλησία του Αγίου Ιωάννη στην Αδριανούπολη.


Ευαγγέλιο του 1687 (ύψ. 0,34 μ. πλ. 0,25 μ.) με κάλυμμα. Η παράσταση της Ανάστασης πλαισιώνεται από βλαστούς αμπέλου και προτομές αποστόλων.




Ευαγγέλιο του 1676 (ύψ. 0,29 μ. πλ. 0,21 μ.) με κάλυμμα. Η εικονογραφική σύνθεση κατάγεται από σελίδες τίτλου ελληνικών λειτουργικών βιβλίων που τυπώνονταν στη Βενετία.


Γ.Ρ