Δευτέρα 12 Δεκεμβρίου 2011

Αδριανούπολη: Ο νάρθηκας του Ι.Ν. της Μητρόπολης


Ο Ιερός ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου ήταν μία μεγαλόπρεπη βασιλική, που διέθετε και νάρθηκα.


Η είσοδος γινόταν και από την αριστερή νότια πλευρά του νάρθηκα (η βόρεια πλευρά εφάπτονταν ή ήταν μέρος του αρχαίων τειχών της Αδριανούπολης, όπου υπάρχει και είσοδος στο χώρο), ακολουθώντας μοναστηριακό αρχιτεκτονικό τυπικό.
Κατόπιν με κεντρική είσοδο (που είχε περιφερειακή σκαλιστή μαρμαροθέτηση και καταπέτασμα που πιανόταν από το πάνω μέρος) και με δύο άλλες (δεξιά-αριστερά) πόρτες ξύλινες συνδεόταν ο νάρθηκας με τον κυρίως ναό.
Από γραπτές μαρτυρίες και φωτογραφίες γνωρίζουμε ότι στον νάρθηκα είχαν εικονιστεί με αγιογραφίες η Δευτέρα Παρουσία, καθώς και ωραιότατες παραστάσεις των επτά Οικουμενικών συνόδων (η εικονογράφηση του ναού ολοκληρώθηκε το 1728). 

Παρακάτω παρουσιάζουμε δύο από αυτές τις παραστάσεις:

 Στην πρώτη παράσταση, που υπομνηματίζεται με την επιγραφή « π βασιλέως Μαρκιανο ν Χαλκηδόνι γία κ οκουμενικ Δ΄ Σύνοδος τν ΧΛ Θεοφόρων Πατέρων κατ Διοσκόρου το Μονοφυσίτου», εικονίζεται η Δ΄ Οικουμενική Σύνοδος που συγκλήθηκε το 451. Η σύνθεση αποτελεί τυπική παράσταση συνόδου, από αυτές που απαντούν συχνά στη βυζαντινή τέχνη. Το σύνολό της φαίνεται ότι βασίστηκε σε εικόνα του Μιχαήλ Δαμασκηνού με την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο, η οποία φιλοτεχνήθηκε το 1594 και σήμερα φυλάσσεται στο Μουσείο Ηρακλείου.
                         
 Στη δεύτερη παράσταση εικονίζεται η Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδος, η οποία συγκλήθηκε το 878. Υπάρχει δε η επιγραφή: « π Κωνσταντίνου κα Ερήνης ν Νικαί τ Δεύτερον συνελθοσα οκουμενικ βδόμη Σύνοδος κατ τν δυσεβν εκονομάχων». Και αυτή η σύνθεση παρουσιάζει σημαντικές ομοιότητες, όσον αφορά στη δομή και σε επιμέρους στοιχεία, με την προαναφερθείσα εικόνα του Δαμασκηνού.
Τέλος από την δεύτερη φωτογραφία – κάτω μέρος -  βγάζουμε το συμπέρασμα ότι ο νάρθηκας είχε και στασίδια ή πάγκο χτιστό, με ξύλινη πλάτη.